چطور بفهمم کتابم موفق خواهد بود یا نه؟
همیشه به یاد داشته باشید اظهارنظر نزدیکان و اطرافیان در مورد موفقیت کتاب شما معیار خوبی برای ارزیابی نیست. اطرافیان شما به دلیل علاقه شخصی به شما و یا حتی تعارفات معمول نمی‌توانند سنگ محک خوبی برای ارزیابی کتاب شما باشند. بهترین روش برای اینکه بتوانید بفهمید که آیا کتاب‌تان در فروش موفق خواهد بود یا نه، توجه به این دو نکته است:
۱ ـ کتاب خودتان را کاملاً بی‌طرفانه مورد نقد خود قرار دهید و خود را به جای خریدار فرضی قرار دهید و ببینید کتاب شما چه مشخصه بارزی دارد که خواننده آن را بخرد؟
۲ ـ بخشی از کتاب‌تان را به ۵ ناشر مختلف بدهید. چنانچه حتی ۲ ناشر حاضر به سرمایه‌گذاری بر روی کتاب شما شدند، می‌توانید امیدوار باشید که کتاب شما در امر فروش موفق خواهد بود. این روش بهترین روش برای ارزیابی کتاب شماست. پس بهتر است واقع‌بین باشید و قبل از هر اقدامی (خصوصاً سرمایه‌گذاری توسط خودتان) تمام جوانب را بسنجید. برای شروع، از تیراژ کم شروع کنید.
به بیان دقیق، این اصل در جنبه های مختلف زندگی، از جمله بازی های کازینو آنلاین در Slotogate صادق است. تکیه بر تجزیه و تحلیل متخصص، آمار بازی و بازخورد بازیکنان باتجربه که می توانند ارزیابی های عینی ارائه دهند، سودمند است.
آیا کتابم پس از چاپ پخش خواهد شد یا نه؟
داستان‌ها و موارد بسیاری را در مورد اینکه ناشری به نویسنده‌ای قول پخش کتاب‌هایش را داده و بعد خبری از پخش نشده شنیده و خوانده‌ایم. مهمترین موضوع پس از چاپ کل کتاب، پخش و عرضه کتاب است. برای اینکه بعد از چاپ سوءتفاهمی با ناشر پیدا نکنید باید با روال و پروسه پخش و فروش کتاب آشنا شوید. چنانچه بخواهم به عنوان یک ناشر با شما صادق باشم باید بگویم که به هیچ عنوان انتظار یک پخش ایده‌آل و کامل را از هیچ ناشری نداشته باشید. به شرایط خود، کتاب‌تان، ناشر، وضعیت پخش، کتاب‌فروشی‌ها و مراکز عرضه کتاب نگاهی بیاندازید و منصفانه و منطقی انتظار را از خود و ناشر و کتاب‌تان داشته باشید. حال می‌خواهیم شما را با پروسه پخش کتاب آشنا کنیم.
از اینجا شروع می‌کنیم. آیا مافیای پخش کتاب وجود دارد؟
باید بگویم که هم بله و هم خیر. خیر به خاطر اینکه در واقع چنین مافیایی که در عمل جلوی پخش کتاب توسط بقیه ناشران را بگیرد و انحصار پخش را در اختیار داشته باشد وجود ندارد. واژه مافیای نشر به دلیل کم بودن مراکز عرضه کتاب و کم بودن امکانات پخش، توسط برخی ناشران و نویسندگان به وجود آمده است.
بله وجود دارد، به خاطر این موضوع است که عملاً امکان پخش مناسب در اختیار شاید کمتر از ۲ درصد از ناشران باشد و البته آن هم نه به دلیل مافیایی بودن آن بلکه به دلیل قدرت، سابقه و امکانات آن ۲ درصد است که اگر بخواهیم منصفانه نگاه کنیم نه غیرقانونی است و نه غیراخلاقی است. خوب مسلم است که ناشری مثل امیرکبیر با سابقه ۵۰ ساله و امثال آن باید در امر پخش کتاب از بقیه ناشران سرتر باشند.
پروسه پخش کتاب به چه صورت است؟
روند پخش کتاب و اینکه چه کتاب‌هایی پخش و عرضه شوند را نه ناشران، نه کتاب‌فروشی‌ها و نه حتی به اصطلاح مافیا تعیین نمی‌کنند بلکه توسط خوانندگان و خریداران نهایی تعیین می‌شوند. روند پخش کتاب به این صورت است که لیست کتاب‌ها و موجودی ناشران توسط شرکت‌های پخش به کتاب‌فروشی‌ها و عرضه‌کنندگان نهایی کتاب ارائه می‌شود و کتاب‌فروشی‌ها و عرضه‌کنندگان نهایی با توجه به سلیقه بازار و خریداران نهایی نسبت به انتخاب و سفارش کتاب اقدام می‌کنند و با توجه به محدودیت ویترین، فروشندگان نهایی مسلماً شانس ناشران ضعیف‌تر و نویسندگان گمنام در این عرصه بسیار کم خواهد بود. مگر یک کتابفروشی چند عنوان کتاب می‌تواند عرضه کند؟
شاید این سوال برای شما پیش بیاید که مثلاً اگر کتابم را انتشارات امیرکبیر چاپ کند، آیا موفق به پخش و عرضه خواهد شد؟ برای پی بردن به پاسخ این پرسش، امتحانی را انجام دهید. به یک کتابفروشی بروید و بپرسید چند عنوان کتاب از نشر امیرکبیر را موجود دارد؟ تعداد عناوین کتاب‌های انتشارات امیرکبیر تا به امروز بیش از ۵۰۰۰ عنوان کتاب بوده است. به مقایسه عناوین موجود در یک کتابفروشی و تعداد عناوین چاپ شده کتاب انتشارات امیرکبیر می‌توانید به میزان شانس موفق پخش کتاب‌تان توسط انتشارات امیرکبیر پی ببرید. این رقم به طور متوسط ۱ به ۱۰۰۰ است.
روال تسویه شرکت‌های پخش با ناشران و نویسندگان به صورت چک آن هم ۶ ماهه الی ۱ ساله و بعد از فروش کتاب است.
چه کتاب‌هایی شانس بیشتری برای پخش مناسب و موفقیت دارند؟
کتاب‌ها معمولاً به دو دسته تقسیم می‌شوند:
۱ـ عمومی: شامل روان‌شناسی، داستان و رمان، شعر و ادبیات، زیبایی و سلامتی و…
۲ ـ تخصصی ـ آموزشی و دانشگاهی چنانچه کتاب شما جزو دسته دوم باشد باید بگویم که اگر شما استاد دانشگاه هستید و یا خود در زمینه کتاب‌تان تدریس می‌کنید می‌توانید به فروش و خرید توسط دانشجویان‌تان امیدوار باشید. در غیر اینصورت نباید زیاد امیدوار باشید مگر اینکه کتاب شما واقعاً در بازار رقیبی نداشته باشد.
در صورتی که کتاب‌تان در گروه اول قرار داشته باشد: ۱ ـ شعر و ادبیات: نمی‌خواهیم ناامیدتان کنیم ولی باید واقعیت را بگوییم. میزان احتمال موفقیت در پخش کتاب شما بسیار پایین است مگر اینکه فروغ فرخزاد باشید. شرکت‌های پخش و کتاب‌فروشی‌ها هیچ علاقه‌ای به سفارش کتاب‌های شعر ندارند. ۲ ـ داستان و رمان: کتاب‌های داستان و رمان مثل کتاب‌های شعر نیستند و شانس بیشتری برای موفقیت دارند. برای دریافتن میزان موفقیت کتاب‌تان از روش ۵ ناشر می‌توانید استفاده کنید. ۳ ـ روان‌شناسی: این گروه از کتاب‌ها بیشترین میزان موفقیت را دارند ولی به دلیل زیاد شدن این نوع کتاب به یک حالت اشباع رسیده که میزان موفقیت را برای کتاب‌های جدید کم می‌کند. کتاب‌های ترجمه شانس بیشتری را برای موفقیت دارند. ۴ ـ زیبایی و تندرستی: به دلیل اینکه اینگونه کتاب‌ها مخاطبان‌شان اکثراً خانم‌ها هستند، شانس خوبی را هم برای پخش و هم فروش دارند.